فساد ستیزی در پروژه «شهستان پهلوی»

مقاله زیر نوشته اریک پیس (Eric Pace) می‌باشد که در مارس 1976 در نیویورک تایمز به چاپ رسیده است. نویسنده در این یادداشت، با استفاده از پرونده اختلاس پروژه «شهستان پهلوی»، گزارشی از وضعیت فسادهای مالی و رشوه‌خواری افسارگسیخته در بین مقامات و دست‌اندرکاران رژیم پهلوی ارائه نموده است. براساس این گزارش، وضعیت فسادها و اختلاس‌های مالی در آن دوره به قدری بغرنج بوده که با وجود اینکه به ظاهر کمپین‌های مقابله با فساد از طرف شاه به اجرا گذاشته شده بوده، اما در همان اثناء همچنان موارد جدیدتری از دست داشتن شخصیت‌های صاحب منصب دیگر در روند اختلاس و فسادهای مالی برملا می‌شده است.

محمدرضاشاه و شهستان پهلوی
محمدرضاشاه و شهستان پهلوی

تهران، ایران – ۶ مارس: موج دستگیری‌ها به اتهام فساد مالی در ایران، اکنون به پروژه عظیم ساخت‌وساز مرکز شهر تهران، موسوم به «شهستان پهلوی» نیز رسیده است. علاوه بر این، به‌طور رسمی اعلام شد که هفته گذشته، هفت افسر ارتش و دوازده فرد غیرنظامی به اتهام دریافت رشوه، احتمالاً در ارتباط با پروژه‌های عمرانی نظامی، محکوم شده‌اند.

کتاب شهستان پهلوی
کتاب شهستان پهلوی

- TEHERAN, Iran, March 6—A wave of arrests for corruption here has extended to the huge city‐center construction project known as Shahestan Pahlevi — Shah Pahlevi Town.
- In addition, seven army officers and 12 civilians were officially said to have been convicted last week of taking bribes, apparently in connection with military construction.

Eric Pace

این موارد و سایر اقدامات اخیر دولت علیه فساد نشان می‌دهد که دامنه کمپین مبارزه با اختلاس و فساد مالی که با حمایت مستقیم محمدرضا شاه پهلوی انجام می‌شود، به بخش‌های گسترده‌تری از جامعه ایران کشیده شده است. مقامات ایرانی خبر داده‌اند که یک ژنرال بازنشسته و کمتر شناخته‌شده به نام محمود نعیمی‌راد بازداشت شده و دو مقام پایین‌تر دیگر نیز در ارتباط با دریافت بیش از ۵۰۰ هزار دلار رشوه، که گفته می‌شود مربوط به پروژه مرکز شهر (پروژه شهستان پهلوی) است، متهم شده‌اند.


- These and other recent anticorruption measures by the Government indicated that the impact of the current campaign against graft, backed by Shah Mohammed Riza Pahlevi himself, was spreading wider into Iranian society.
- Iranian officials passed word that an obscure retired general, Mahmoud Naimi‐rad, had been arrested and two lesser officials charged in connection with more than $500,000 in bribes said to involve the city center project.

Eric Pace

پروژه شهستان پهلوی به دلیل مشارکت و حضور افرادی مانند «جکلین رابرتسون»، متصدی سابق برنامه‌ریزی و توسعه شهر نیویورک، در مراحل اولیه طراحی آن، شناخته‌شده و مشهور است. افراد مختلفی از جمله یک استاندار، چند تولیدکننده کبریت و مدیران ۸۰ شرکت تولیدکننده کالاهای مصرفی نیز، به اتهامات مختلف در زمینه اقدامات غیرقانونی (مرتبط با فساد مالی) متهم شده‌اند.

شهستان پهلوی
شهستان پهلوی

- The project is widely known largely because of the involvement of such figures as JaqueIin T. Robertson, a former New York City Planning Commissioner, in its initial design phases.
- Persons ranging from a provincial mayor to various match manufacturers to the managers of 80 consumer‐goods concerns have been accused of various illegal practices.

Eric Pace

تنها مقام بلندپایه‌ای که تاکنون به‌ صورت رسمی زندانی شده، فرمانده پیشین نیروی دریایی شاهنشاهی، دریاسالار عباس رمزی عطایی است که خلع درجه، زندانی و به پرداخت جریمه‌ای نزدیک به ۴ میلیون دلار محکوم شده است.
با وجود تبلیغات گسترده پیرامون این کمپین و گزارش‌هایی مبنی بر بررسی دفاتر مالی وزارت‌خانه‌ها توسط بازرس‌های شاهنشاهی، هیچ اشاره‌ای در رسانه‌ها به ادعاهای مطرح‌شده توسط یک دلال اسلحه اهل لانگ آیلند در ایالت نیویورک نشده است. این فرد که از ورود به ایران منع شده، مدعی ارتباط با افرادی چون ژنرال محمد خاتمی، فرمانده پیشین نیروی هوایی شده که گفته می‌شود سال گذشته در حادثه‌ای درگذشته است.

Abbas Ramzi Attaie
Abbas Ramzi Attaie

- The only really high Government figure known to have been jailed so far is the former commander of the Imperial Iranian Navy, Ramzi Abbas Atai who was demoted from admiral, imprisoned and fined almost $4 million.
- Despite the publicity surrounding the campaign, with investigators from the Imperial Inspectorate said to be checking many ministries' books, there has been no public mention here of detailed assertions by a Long Island, N. Y., arms lobbyist, who has been blacklisted here, involving among others the late Gen. Muhammed Khatami, chief of the air force, who is reported to have died in an accident last year.

Eric Pace

ژنرال حسن طوفانیان، مسئول اصلی خریدهای نظامی ایران، ماه گذشته در مصاحبه‌ای در تهران اعلام کرد که قصد دارد از این دلال، که نامش هوشنگ لاوی است، شکایت کند. لاوی ادعا کرده بود که با ژنرال طوفانیان نیز در ارتباط بوده است. با این حال، هنوز هیچ اقدام حقوقی‌ای در این زمینه، نه در ایران و نه در آمریکا، صورت نگرفته است.

Iran's chief military purchasing officer, Gen. Hassan Toufanian, said in an interview here last month that he would sue the Long Island businessman, Houshang Levi, who has said he has had dealings with General Toufanian. However, no such legal action has been announced here or in the United States.

Eric Pace

ژنرال حسن توفانیان
ژنرال حسن توفانیان
حسن طوفانیان
حسن طوفانیان

آقای لاوی، که اصالتاً ایرانی است و دفترش در یک خانه در حومه ناسائو کانتی می‌باشد، ماه گذشته در مصاحبه‌ای گفت که در سفارش جنگنده‌های F-14 از سوی ایران به شرکت گرومن در بث‌پیج، لانگ آیلند، نقش داشته است. او این امر را حاصل آشنایی‌اش با ژنرال خاتمی می‌داند؛ ژنرالی که همسرش شاهدخت فاطمه، خواهر شاه بود. در مصاحبه‌ای دیگر، لاوی مدعی شد که یک نهاد واسطه، مسئول انتقال وجوهی از شرکت گرومن به ژنرال‌ طوفانیان و همین‌طور ژنرال خاتمی بوده است. اما ژنرال طوفانیان در مصاحبه‌ای دیگر این اظهارات را «دروغ» خواند و گفت: «ژنرال خاتمی مرده، اما من زنده‌ام و از او دفاع می‌کنم».  

- Trial Is Expected
- The Iranian‐born Mr. Lavi, who conducts his lobbying business out of an office in a suburban Nassau County home, said in an interview last month that he helped to secure an Iranian order of Grumman F‐14 fighters for the Grumman Corporation, Bethpage, L. I. He did this, he said, through his acquaintance with the late General Khatami, whose wife was Princess Fatima, sister of the Shah.
- In another interview, Mr. Lavi was quoted as charging that an agency had been employed to channel Grumman funds to Generals Toufanian and Khatami. But General Toufanian said later in an interview here: “It is a lie; General Khatami is dead but I am here to defend him.”

Eric Pace

ژنرال نعیمی‌راد، که پیش‌تر مدیر اجرایی پروژه شهستان پهلوی بوده، قرار است همراه با یک مقام دیگر در دادگاه کیفری تهران محاکمه شود و پلیس نیز در پی یافتن متهم دیگری در ارتباط با این پرونده است. بر اساس گزارش‌ها، این افراد متهم هستند که مبالغ هنگفتی از مالکان املاکی که در حریم اجرای پروژه شهستان قرار داشته، اخاذی کرده‌اند. مجموعه‌ای از واحدهای مسکونی و ساختمان‌های دولتی در کنار سفارت‌خانه‌های خارجی قرار بوده در راستای این پروژه در آن منطقه ساخته شود.

- General Naimi‐rad, a former administrator of the city center project, is expected to be tried at the Central Criminal Court here, along with another official, and a third official is said to be sought by the police in the case.
- It is understood that the officials ate to be charged with extorting large sums from owners of property adjoining the area that was to be affected by the project, which is intended to include housing and government buildings along with foreign embassies.

Eric Pace

ظاهراً این مبالغ به این منظور به این افراد پرداخت شده که تضمین کنند توسعه پروژه، آن دسته از املاکی که در حریم آن قرار داشتند را تحت تاثیر قرار ندهد، و یا در صورت خرید توسط دولت، قیمت بالایی برایشان تعیین گردد. گزارش‌هایی تأییدنشده دیگری هم در رسانه‌ها و محافل خصوصی وجود دارد که بر اساس آن‌ها، مسئولان مرتبط از قبل این پروژه بیش از ۳ میلیون دلار به‌ طور غیرقانونی به جیب زده‌اند.

- Money is said to have been paid to make sure that owners' property would not be affected by the development project or to make sure that high valuations were placed on property earmarked for purchase for ithhe project.
- Other unconfirmed reports are circulating, in the press here and in private, that officials involved with the project have illegally made off with more than $3 million, all told.

Eric Pace

با این حال، مراسم افتتاح در محل پروژه که در منطقه عباس‌آباد تهران واقع شده، بدون هیچ نشانی از رسوایی و فساد برگزار شد. در این مراسم، شهردار تهران، غلامرضا نیک‌پی نیز با ردایی رسمی حضور یافت. گرچه آینده این پروژه هنوز هم مشخص نیست، اما هزینه آن در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار برآورد شد و قرار بود منابع مالی آن هم از بخش دولتی و هم از بخش خصوصی تأمین گردد.

- No taint of scandal, however, marred the ceremonial start of work on the project site, in a Teheran area known as Abbassabad, last August, Teheran's Mayor, Gholam Riza Nikpay, officiated in embroidered rohes.
- Although the future of the project is hazy, it was estimated last year that it would cost about $3 billion and would draw extensively on private as well as public funds.

Eric Pace

هیچ نشانه‌ای از تخلف آقای رابرتسون یا سایر متخصصان برنامه‌ریزی شهر نیویورک که با او در مراحل اولیه طرح «شهستان پهلوی» همکاری داشته‌اند، مشاهده نشده است. از جمله این افراد می‌توان به کریستوفر گلیستر، قائم مقام سابق پروژه بزرگراه حومه غربی نیویورک، رابرت پونته، طراح سابق اداره برنامه‌ریزی و توسعه بخش مرکزی نیویورک، ترنس ویلیامز قائم مقام سابق اداره توسعه حوزه جنوبی منهتن و فرانسیس فیش، طراح سابق سازمان توسعه شهری اشاره کرد.

- There has been no suggestion of any impropriety on the part of Mr. Robertson, or of other veteran New York planners who worked with him on preliminary plans for the area. They are Christopher Glaister, former deputy director of the West Side Highway Project in New York; Robert Ponte, formerly a senior planner in the Office of Midtown Planning end Development in New York; Terence R. Williams, formerly deputy director of the Office of Lower Manhattan Development, and Francis S. Fish, a former senior planner with the Urban Development Corporation.

Eric Pace

دیگر مطالب خواندنی

” مقاله گاردین با عنوان شاه ایران “