رشوه در دوره رضاشاه
باج‌خواهی از عشایر
ویلیام داگلاس، قاضی دادگاه عالی ایالات متحده، در کتاب «سرزمین شگفت‌انگیز و مردمی مهربان و دوست‌داشتنی» می‌نویسد:
نرخ مرگ و میر مردم ایلات و عشایر در آن برهه از زمان (در زمان تخت قاپوی عشایر) به‌قدری بالا بود که بسیاری فکر می‌کردند که اگر اوضاع‌واحوال چند دهه دیگر به همین منوال ادامه پیدا کند، به‌زودی وجود آن‌ها از صحنه روزگار محو خواهد شد. شایان ذکر است که این عشایر برای زنده ماندن چاره‌ای جز مهاجرت و کوچ‌نشینی نداشتند. لذا حاضر بودند برای اینکه به آن‌ها اجازه مهاجرت داده شود، تمام دارایی خود را به افسران ارتش رشوه بدهند و ارتش هم مثل زالو به این مردم محروم چسبیده بود. رشوه و باج‌خواهی و گرفتن حق‌وحساب به‌صورت رسم و برنامه روزانه درآمده بود.1
ویلیام داگلاس
. The tribesmen died at such a rate that many think they would have been wiped out in a few decades had the conditions persisted. To live they had to migrate. And so they began to spend their wealth in bribing Army officers to let them migrate. The Army fastened itself as a leech on these peoples; bribery and blackmail became the fashion and the order of the day
William O Douglas
رشوه در دادگستری
سر ریدر بولارد وزیر و سفیر بریتانیا در ایران، دیپلمات و نویسنده بریتانیایی در کتاب «نامه‌هایی از تهران» می‌نویسد:
گهگاه ایرانیان بهانه‌ای برای شکایت دارند اما همیشه (این شکایات) رسیدگی نمی‌شوند. چون مسئولان اصلاً کاری برای حل مشکلات مردم نمی‌کنند و سرگرم پر کردن جیب‌هایشان هستند. من سه سال است این‌جا هستم و هرگز نشنیدم که یک مأمور به خاطر فساد مجازات شده باشد؛ با اینکه از بیست مأمور یک نفر هم درستکار نیست. مأمور فاسد با تقسیم رشوه‌ها با رؤسایش خود را حفظ می‌کند. در حال حاضر که انضباط کاهش‌یافته و اوضاع غیرعادی است، مبالغ رشوه‌ی جمع شده به حدی زیاد است که متهم می‌تواند به آسانی همه مأموران دادگستری را بخرد و خود را آزاد کند.2
سر ریدر بولارد
Occasionally the Persians have some ground for complaint, but sympathy is not always deserved, because the average official either does nothing to help himself, or is busy filling his pockets. I have been here three years and I never heard of an official being punished for corruption, though not one official in twenty is honest. The official protects himself by sharing the bribes with his seniors, and at the present time, when discipline is relaxed and circumstances are exceptional, the sums collected in bribes are so large that the accused can easily buy all the judicial officials and secure his release.
Reader Bullard
منابع:
- 1. William O Douglas, Strange lands And Friendly People, p139
- 2.Reader Bullard, Letters from Tehran: a British ambassador in World War II Persia, p153