زن در نگاه محمدرضاشاه
نگاه به زن
ماروین زونیس، تحلیل‌گر بین‌المللی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیکاگو، در کتاب «شکست شاهانه» می‌نویسد:
[اوریانالا فالاچی در مصاحبه با شاه:] خیلی عجیب است اعلی‌حضرت. اگر یک پادشاه باشد که نامش همواره با زنان عجین باشد، شما هستید. و اکنون من دارم وسوسه می‌شوم که نتیجه بگیرم که زنان در زندگی شما اهمیتی نداشته‌اند.
[محمدرضا شاه:] شاید تردید شما پر بیراه نباشد. می‌دانید، زنان… بهتر است اینطور بگویم، من آن‌ها را دست‌کم نمی‌گیرم، و این موضوع که آن‌ها بیش از هرکس دیگری از انقلاب سفید من بهره‌مند شده‌اند، خود گویای این واقعیت است. من به‌شدت برای کسب حقوق و مسئولیت‌های مساوی برای آن‌ها مبارزه کرده‌ام… اما صادقانه نخواهد بود اگر ادعا کنم که حتی تحت تأثیر یکی از آن‌ها قرارگرفته‌ام. هیچ‌کس نمی‌تواند بر من تأثیر داشته باشد، مطلقاً هیچ‌کس و تأثیر یک زن از این هم کمتر است. در زندگی یک مرد، زنان فقط وقتی به حساب می‌آیند که زیبا و باوقار باشند و بدانند که چگونه زنانه باقی بمانند و… به‌عنوان مثال، این مسئله آزادی زنان. این طرفداران اصالت زن چه می‌خواهند؟ شما چه می‌خواهید؟ شما می‌گویید برابری؟ درواقع! من نمی‌خواهم بی‌ادب به نظر برسم، اما… شما می‌توانید در مقابل قانون برابر باشید، اما، پوزش مرا بپذیرید، در توانایی نه.
[فالاچی:] نیستیم؟
[محمدرضا شاه:] نه. شما هرگز یک میکل آنژ یا باخ به جهان عرضه نکرده‌اید. شما حتی یک آشپز بزرگ هم نداشته‌اید. از فرصت‌ها صحبت نکنید. شوخی می‌کنید؟ آیا شما این فرصت را در اختیار نداشته‌اید که یک آشپز بزرگ به تاریخ تحویل دهید؟ شما هیچ‌چیز بزرگی پدید نیاورده‌اید، هیچ‌چیز! به من بگوئید در جریان مصاحبه‌هایی از این دست با چند زن برخورد کرده‌اید که قادر به حکومت کردن بوده‌اند؟ [فالاچی:] دست‌کم دو نفر اعلی‌حضرت. گلدامایر و ایندیرا گاندی.
[محمدرضا شاه:]… چیزی که من می‌توانم بگویم این است که زنان هنگامی‌که در قدرت باشند بسیار خشن‌تر از مردانند. بسیار ظالم‌تر. بسیار خون‌خوارتر. من واقعیات را نقل می‌کنم نه عقاید را. شما وقتی‌که فرمانروا باشید عاطفه ندارید… شما دسیسه‌گرید، شما شیطانید. یکایک شما. 1
How strange, Your Majesty. If there is a monarch whose name has always been associated with women, it's you. And now I'm beginning to suspect that women have counted for nothing in your life A. I fear your suspicion is justified. Women, you know... Look, ler's purit this way. I don't underestimate them, as shown by the fact that they derived more advan tages than anyone else from my White Revolution. I have fought strenuously to ob tain equal rights and responsibilities for them...... Bur I wouldn't be sincere if I asserted I'd been influenced by a single one of them Nobody can influence me, nobody at all. And a woman still less. In a man's life. women count only if they're beautiful and graceful and know how to stay feminine and... This Women's Lab business, for instance. What do these feminists want? What do you want? Equality, you say? Indeed! I don't want to seem rude, but... You may be equal in the eyes of the law, but not, I beg your pardon for saying so, in ability Q. Aren't we? A. No. You've never produced a Michelangelo or a Bach. You've never even produced a great cook. And don't talk of opportunities. Are you joking? Have you lacked the opportunity to give history a great cook? You have produced nothing great, nothing! Tell me, how many women capable of governing have you met in the course of interviews such as this? Q. Ar least two, Your Majesty. Golda Meir and Indira Gandhi A. Hm... All I can say is that women, when they are in power, are much harsher than men. Much more cruel. Much more bloodthirsty. I'm quoting facts, not opinions. You're heartless when you're rulers.... You're schemers, you're evil. Every one of you.
Marvin Zounis
اوریانا فالاچی، روزنامه‌نگار، نویسنده و خبرنگار برجسته ایتالیایی، در کتاب «مصاحبه با تاریخ» می‌آورد:
محمدرضا پهلوی: هر کسی که بگوید من تحت تأثیر یک زن قرار گرفته‌ام صادق نخواهد بود. هیچ‌کس نمی‌تواند بر من تأثیر بگذارد، هیچ‌کس. زنان تنها در صورتی در زندگی مردان مهم هستند که زیبا و جذاب باشند و زنانگی خود را حفظ کنند. مثلاً تجارت فمینیسم. این فمینیست‌ها چه می‌خواهند؟ چه چیزی می‌خواهید؟ شما می‌گویید برابری. آه! من نمی خواهم بی‌ادب به نظر برسم، اما … ببخشید اینطور می‌گویم، شما از نظر قانون برابر هستید، اما در توانایی نه.
فالاچی: نه، اعلی‌حضرت؟
محمدرضا پهلوی: نه. شما هرگز میکل آنژ یا باخ نداشتید. شما هرگز حتی یک سرآشپز بزرگ نداشتید. و اگر در مورد فرصت با من صحبت کنید، تنها چیزی که می‌توان گفت این است که آیا شوخی می‌کنید؟ آیا تا به حال فرصتی برای ارائه یک سرآشپز بزرگ به تاریخ نداشته‌اید؟ شما هیچ چیز بزرگی خلق نکردید، هیچ چیز! به من بگویید، در طول مصاحبه‌های خود با چند زن که توانایی حکومت را داشته باشند، ملاقات کرده‌اید؟
فالاچی: حداقل دو نفر. اعلی‌حضرت گلدا مایر و ایندیرا گاندی.
محمدرضا: زن‌ها وقتی به قدرت می‌رسند بسیار خشن‌تر از مردها هستند، بسیار بی‌رحم‌ترند، بسیار خون‌خوارترند. من حقایق را نقل می‌کنم نه اینکه عقاید را. شما وقتی فرمانروا می‌شوید بی‌عاطفه و سنگدل می‌شوید. کاترین دو مدیسی، کاترین ملکه روسیه، الیزابت اول انگلستان را به یاد بیاورید. از لوکرس بورژیای شما با زهر و دسیسه‌هایش نام نمی‌برم! شما زنان توطئه‌گرید، شما شیطانید، تک تک شما.
فالاچی: تعجب کردم، اعلی‌حضرت، زیرا این شما هستید که ملکه فرح دیبا را به عنوان نایب السلطنه منصوب کردید، در صورتی که ولیعهد در سنین خردسالی به سلطنت برسد.
محمدرضا پهلوی: هوم… خوب… بله، اگر پسرم قبل از سن لازم پادشاه شود. ملکه فرح دیبا نایب‌السلطنه خواهد شد. اما شورایی نیز وجود خواهد داشت که او باید با آن مشورت کند. از طرفی من هیچ اجباری برای مشورت با کسی ندارم و با کسی مشورت نمی کنم. تفاوت را می‌بینی؟2
But I wouldn't be sincere if I stated I'd been in fluenced by a single one of them. Nobody can influence me, nobody. Still less a woman. Women are important in a man's life only if they're beautiful and charming and keep their femi
ninity and, This business of feminism, for instance. What do these feminists want? What do you want? You say equality. Oh! I don't want to seem rude, but, You're equal in the eyes of the law but not, excuse my saying so, in ability.
O.F.: No, Majesty?
M.R.P.: No. You've never produced a Michelangelo or a Bach. You've never even produced a great chef. And if you talk to me about opportunity, all I can say is, are you joking? Have you ever lacked the opportunity to give history a great chef? You've produced nothing great, nothing! Tell me, how many women capable of governing have you met in the course of your interviews?
O.F.: At least two, Majesty. Golda Meir and Indira Gandhi.
M.R.P.: Who knows? All I can say is that women, when they ... govern, are much harsher than men. Much crueler. Much more bloodthirsty. I'm citing facts, not opinions. You're heart- less when you have power. Think of Catherine de Médicis, Catherine of Russia, Elizabeth I of England. Not to mention your Lucrezia Borgia, with her poisons and intrigues. You're schemers, you're evil. All of you.
O.F.: I'm surprised, Majesty, because it's you who appointed the Empress Farah Diba regent should the crown prince accede to the throne while still a minor.
M.R.P.: Hm well Yes, if my son should become king before the required age, Queen Farah Diba would become regent. But there'd also be a council with which she'd have to consult. I, on the other hand, have no obligation to consult with anyone, and I don't consult with anyone. See the dif- ference?Oriana Fallaci
منابع:
- 1. Marvin Zonis, Majestic Failure: The Fall of the Shah, p34-35
- 2. Oriana, Fallaci, Interview with History, p271-272